Trauma en Traumaherstel

Trauma en traumaherstel..

Gisteren mocht ik een hele dag bijleren over trauma en traumaherstel. Een heel boeiend onderwerp wat me op verschillende vlakken raakt. Natuurlijk via mijn werk; Persoonlijkheidsproblematiek gaat zeer regelmatig samen met trauma. Ik hoor dan ook de verschrikkelijkste verhalen die mensen in hun leven opgedaan hebben. Van misbruik of mishandeling (fysiek of psychisch) naar verwaarlozing een ernstig ongeluk of suicide. Logisch dat dit vaak veel aandacht, kennis en specialisme vraagt. 

Mijn man is brandweerman en komt de meest heftige dingen tijdens zijn dienst; ongelukken, branden, suicides etc. Zo ongeveer mijn hele vriendengroep zit in de hulpverlening of werkt bij defensie waardoor ik ook daar met momenten traumatische zaken voorbij hoor komen. En dan ik zelf natuurlijk; In mijn werk als verpleegkundige binnen de GGz heb ik verschillende indrukwekkende situaties en conflicten meegemaakt. Het is niet zo dat je dit bij het einde van je dienst achterlaat. Nee, dit neem je soms ongewild mee in je rugzak, waar vanzelfsprekend meerdere dingen inzitten die je in je leven hebt opgedaan. Ofwel iedereen loopt dus trauma’s op in zijn of haar leven. 

Als zoogdieren zijn we van nature uitgerust om te kunnen herstellen van trauma’s. Wanneer een antilope op de Savanne achterna gezeten wordt door een leeuw komt hij in de vlucht of vecht modus. Net voor de antilope gepakt wordt komt hij in de bevriezing modus. Het lijf schakelt hierbij uit. Dit kan maar voor korte duur. Wanneer de antilope zal overlijden helpt deze modus dat hij geen pijn voelt bij de overgang naar de dood. Echter wanneer de leeuw zijn aandacht verliest (omdat roofdieren nu eenmaal getriggerd worden door beweging) en de antilope niet aanvalt zal hij weer uit de bevriezing modus komen en weer wegrennen. Dit is een aardig trauma, niet? Wat doen zoogdieren om hiervan te herstellen? Dit zit in lichamelijke processen; trillen, schreeuwen, gapen, zweten, boeren of huilen. Niet perse de acties die wij anno 2020 erg sjiek vinden. Nee zo ongeveer alle acties vinden wij een teken van zwakte, desinteresse of grofweg asociaal. 

Hoe komt het nu dat wij dit zo anders zijn gaan doen dan onze mede zoogdieren? Waarom zijn wij ons natuurlijk herstellend vermogen verloren? Waarom kunnen wij niet meer zo goed herstellen als dat dieren wel kunnen?Onze ontwikkeling van de frontaalkwab (grote hersenen) zijn daar de oorzaak van. Hiermee kunnen we logisch en rationeel denken. Heel fijn, want dit heeft ons ver gebracht. Echter trauma’s zijn niet altijd op te lossen met denken. Het is om die reden dat sommige cognitieve therapieën bij mensen met trauma niet altijd aanslaan. Zij zijn het contact met hun lijf totaal kwijt. 

De Psoas spieren spelen hierbij een grote rol. Deze spieren beschermen de meest kwetsbare organen en systemen in onze romp en spelen een grote rol bij vecht en vluchtreacties. De Psoas wordt aangestuurd door het autonome zenuwstelsel waardoor we deze zelf niet bewust aan kunnen sturen (net zoals het hart bijvoorbeeld). Wanneer we spanning opdoen, maar deze niet natuurlijk kunnen laten afvloeien (doordat we denken en niet voelen) blijft de spanning opgeslagen in ons lijf en herbeleven we steeds dezelfde modus zonder volledig te kunnen herstellen. 

Ik mocht gisteren kennismaken met TRE oefeningen wat staat voor Tension releasing exercises. Door een serie van 7 eenvoudige oefeningen bouw je spanning op en laat je spanning actief afvloeien door trillingen (de Psoas spieren spelen hierbij een belangrijke rol). Na dit proces volgt een diepe ontspanning. Door dit geregeld te herhalen leer je in het hier en nu te zijn, je lijf weer te voelen, spanning te verdragen en te reguleren zonder daarbij het verhaal van het trauma te vertellen (wat vaak ook veel te veel spanning oproept en als overweldigend wordt ervaren waardoor mensen weer in de bevriezing terecht komen). 

Voor nu betekent dit dat ik hiermee zelf actief zal gaan oefenen. Paarden zijn heel bekend met hun autonome zenuwstelsel en reageren op ieder disbalans ook wanneer wij onderdeel uitmaken van die kudde.Het is belangrijk dat ik al coach me bewust ben van mijn aanwezige spanningen of trauma’s. Wanneer ik in balans ben kan ik dit samen met de paarden uitdragen en kan de coachee die op zoek is naar dit balans meeliften en aanhaken op deze kalmerende aanwezige energieën.

 Ook heb ik allerlei oefeningen aangeleerd om weer meer in contact te komen met je lijf op het moment dat bijvoorbeeld tijdens een sessie de spanning (te) hoog oploopt. Kortom een hele waardevolle dag waarmee ik weer lekker aan de slag kan. Roept dit vragen op? Wil je meer weten over dit onderwerp? Laat het gerust weten!